Trong năm 2018 NHNN xác định một số nhiệm vụ trọng tâm trong công tác cơ cấu lại hệ thống các TCTD và xử lý nợ xấu để tập trung chỉ đạo và triển khai thực hiện.
Được xác định là 1 trong 3 trụ cột tái cơ cấu nền kinh tế, bên cạnh tái cơ cấu đầu tư công, tái cơ cấu DNNN, tái cơ cấu hệ thống ngân hàng giai đoạn I (2011 – 2015) được đánh giá là một trong những lĩnh vực được thực hiện thành công nhất trong đợt tổng kiểm tra “sức khỏe” của toàn nền kinh tế.
Giai đoạn tái cơ cấu tiếp theo (2016 – 2020), hệ thống ngân hàng đã, đang và sẽ làm gì để tiếp tục nâng cao khả năng cạnh tranh, khẳng định vị thế ở trong và ngoài nước. Phóng viên Thời báo Ngân hàng đã có cuộc phỏng vấn Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Kim Anh để có cái nhìn rõ nét hơn về bức tranh toàn cảnh tái cơ cấu hệ thống ngân hàng.
Xin ông cho biết kết quả tái cơ cấu hệ thống ngân hàng giai đoạn I và sơ bộ lộ trình thực hiện giai đoạn II?
Trong giai đoạn 2011 – 2015, dưới sự chỉ đạo sát sao của Đảng, Chính phủ, sự phối hợp của các bộ, ngành, địa phương và triển khai quyết liệt, đồng bộ của toàn ngành Ngân hàng, công tác cơ cấu lại và xử lý nợ xấu hệ thống các TCTD đã đạt được một số kết quả quan trọng.
Cụ thể, nguy cơ đổ vỡ hệ thống TCTD được loại bỏ, thanh khoản được giữ vững. Nợ xấu nội bảng được kiểm soát ở mức dưới 3%, qua đó cải thiện bảng cân đối tài sản của các NHTM, nhất là những NHTM yếu kém. Năng lực tài chính và quy mô hoạt động của các TCTD được cải thiện đáng kể. Tình trạng sở hữu chéo đã từng bước được xử lý và kiểm soát. Công tác thanh tra, giám sát ngân hàng cũng đã được tăng cường để hỗ trợ tái cơ cấu và bảo đảm an toàn hệ thống ngân hàng, hệ thống giám sát từ xa được đưa vào hoạt động khá hiệu quả. Khung pháp lý về tiền tệ và ngân hàng ngày càng hoàn thiện, đồng bộ…
Trên cơ sở tổng kết kinh nghiệm và kế thừa kết quả của quá trình triển khai cơ cấu lại giai đoạn 2011 – 2015, trong năm 2017, NHNN đã tham mưu Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1058 về việc phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016 – 2020”. Đồng thời, NHNN đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 42 về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD và thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các TCTD nhằm bổ sung, hoàn thiện khuôn khổ pháp lý về tái cơ cấu và xử lý nợ xấu của hệ thống các TCTD.
Việc triển khai thực hiện công tác cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu theo Quyết định 1058, Nghị quyết 42 đã được thực hiện quyết liệt, đồng bộ, khoa học. Qua đó đã giữ vững sự ổn định, an toàn, từng bước phát triển vững chắc hệ thống TCTD, đồng thời góp phần hỗ trợ tích cực vào tăng trưởng của nền kinh tế và đã được các tổ chức quốc tế ghi nhận. Trong báo cáo về triển vọng hệ thống ngân hàng Việt Nam năm 2017, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm Moody’s đã nâng mức đánh giá triển vọng của hệ thống ngân hàng Việt Nam từ “ổn định” lên “tích cực”. Mới đây, Hãng xếp hạng tín nhiệm Fitch Ratings quyết định nâng bậc xếp hạng tín nhiệm của Việt Nam từ mức “BB-” thành “BB”.
Trong thời gian tới, NHNN sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các bộ, ngành, địa phương triển khai quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp tái cơ cấu và xử lý nợ xấu theo Quyết định 1058 và Nghị quyết 42 theo đúng định hướng, lộ trình đã đề ra, trong đó trọng tâm là nâng cao năng lực tài chính, quản trị, điều hành của các TCTD, xử lý căn bản nợ xấu và các TCTD yếu kém bằng các hình thức phù hợp với cơ chế thị trường trên nguyên tắc thận trọng, bảo đảm quyền lợi của người gửi tiền và giữ vững sự ổn định, an toàn hệ thống.
Có ý kiến đề nghị, NHNN tăng cường hơn nữa công tác kiểm soát, thanh tra giám sát để đảm bảo hoạt động của các NHTM ngày càng minh bạch. Quan điểm của NHNN về đề xuất này, thưa Phó Thống đốc?
NHNN xác định công tác thanh tra, giám sát ngân hàng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên, liên tục nhằm ngăn chặn, phát hiện kịp thời và xử lý kiên quyết các rủi ro, tồn tại và yếu kém của TCTD, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước trong lĩnh vực ngân hàng, đảm bảo sự an toàn, lành mạnh trong hoạt động của hệ thống TCTD.
Vì vậy, trong công tác thanh tra, kiểm tra của NHNN luôn được triển khai nghiêm túc, đúng quy định của pháp luật. Phương pháp thanh tra được đổi mới theo hướng thanh tra pháp nhân, kết hợp giữa thanh tra tuân thủ và thanh tra trên cơ sở rủi ro với chất lượng ngày càng được nâng cao, đánh giá sát hơn tình hình, thực trạng hoạt động của đối tượng thanh tra.
Giai đoạn 2011 – 2015, NHNN đã triển khai 7.137 cuộc thanh tra, kiểm tra; trong năm 2016 và 2017, tiến hành 2.511 cuộc thanh tra, kiểm tra. Căn cứ kết quả các cuộc thanh tra, kiểm tra trực tiếp tại các TCTD, trong năm 2016 và năm 2017, các đoàn thanh tra, kiểm tra của NHNN đã đưa ra 19.960 kiến nghị yêu cầu TCTD khắc phục tồn tại, sai phạm; ban hành 247 quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với TCTD và doanh nghiệp, cá nhân với tổng số tiền phạt là 17,63 tỷ đồng.
Công tác giám sát ngân hàng cũng được NHNN tăng cường nhằm theo dõi chặt chẽ việc chấp hành các quy định về các giới hạn, tỷ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động ngân hàng. Tăng cường giám sát hoạt động cấp tín dụng, đặc biệt là cấp tín dụng đối với các lĩnh vực dễ phát sinh rủi ro như bất động sản, chứng khoán, BOT, BT…; giám sát chặt chẽ hoạt động của các ngân hàng sau sáp nhập và các TCTD phi ngân hàng yếu kém; theo dõi chặt chẽ tiến độ xử lý nợ xấu của các TCTD. Qua công tác giám sát, NHNN đã kịp thời chỉ ra những tồn tại, sai phạm và có các văn bản cảnh báo rủi ro, yếu kém đối với hoạt động của từng TCTD và toàn hệ thống, đề xuất các biện pháp yêu cầu TCTD xử lý, khắc phục các tồn tại, sai phạm, bảo đảm hoạt động an toàn.
NHNN đã cảnh báo các TCTD, chi nhánh ngân hàng nước ngoài về rủi ro và các nhóm sai phạm để chủ động phòng ngừa, ngăn chặn; đồng thời yêu cầu rà soát, kiểm tra trong hệ thống và có các biện pháp chấn chỉnh, xử lý theo quy định pháp luật nhằm bảo đảm tốt hơn an toàn hệ thống các TCTD. NHNN đã ban hành Chỉ thị số 07/CT-NHNN ngày 11/10/2017 về tăng cường phòng, chống, ngăn ngừa vi phạm pháp luật trong lĩnh vực tiền tệ và ngân hàng, đảm bảo an ninh, an toàn hoạt động ngân hàng, góp phần ổn định tiền tệ, tài chính.
Song song với đó, NHNN tăng cường phối hợp với các cơ quan chức năng trong việc đấu tranh phòng, chống tội phạm, đặc biệt là các cơ quan của Bộ Công an để phát hiện, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật nhằm hạn chế đến mức thấp nhất sai phạm trong lĩnh vực tiền tệ. Những vi phạm có dấu hiệu hình sự sẽ được NHNN chuyển hồ sơ, cung cấp thông tin, tài liệu cho Cơ quan Công an để điều tra, xử lý.
Đối với vấn đề công khai hoạt động của các NHTM, hiện nay, Luật Kế toán 2015 quy định các đơn vị đều phải công khai báo cáo tài chính. NHNN đã ban hành Thông tư quy định việc phát ngôn và cung cấp thông tin của NHNN, trong đó quy định rõ nội dung, thẩm quyền, hình thức cung cấp thông tin.
Bên cạnh đó, các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế lớn, có danh tiếng như Standard & Poor’s, Moody’s và Fitch Ratings cũng định kỳ công bố xếp hạng tín nhiệm của các NHTM Việt Nam. Do vậy, các nhà đầu tư, người dân quan tâm có thể tìm kiếm thông tin liên quan đến báo cáo tài chính trên trang thông tin điện tử của TCTD, thông tin về hoạt động tiền tệ, ngân hàng của hệ thống TCTD trên trang thông tin của NHNN, đồng thời tham khảo kết quả xếp hạng tín nhiệm do các tổ chức quốc tế lớn.
Trong thời gian tới, bên cạnh việc tăng cường, đổi mới công tác thanh tra, giám sát ngân hàng, NHNN phối hợp với các bên liên quan tiếp tục rà soát, bổ sung các quy định về công bố thông tin của các TCTD như thông tin về chiến lược kinh doanh, sở hữu, tình hình tài chính, cơ cấu quản lý, quản trị rủi ro và quản trị công ty phù hợp với thông lệ quốc tế, qua đó nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình của các TCTD.
Trong thời gian tới, hoạt động tái cơ cấu của hệ thống ngân hàng sẽ được thực hiện cụ thể như thế nào, thưa ông?
Có thể nói, công tác tái cơ cấu và xử lý nợ xấu tuy đạt được những kết quả tích cực nhưng vẫn còn nhiều khó khăn, trở ngại, thách thức để đi đúng lộ trình và đạt mục tiêu đề ra. Trước mắt, trong năm 2018 NHNN xác định một số nhiệm vụ trọng tâm trong công tác cơ cấu lại hệ thống các TCTD và xử lý nợ xấu để tập trung chỉ đạo và triển khai thực hiện.
Thứ nhất, triển khai quyết liệt các giải pháp được nêu tại Nghị quyết số 42/2017/QH14 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các TCTD và Quyết định số 1058/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các TCTD gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2016-2020” theo đúng mục tiêu, lộ trình và kế hoạch đề ra.
Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt và triển khai thực hiện phương án xử lý TCTD yếu kém, đặc biệt là 3 NHTM mua lại và các QTDND yếu kém.
Thứ ba, đẩy mạnh cơ cấu lại các NHTM Nhà nước nhằm mục tiêu duy trì vai trò là lực lượng chủ lực, chủ đạo về quy mô, thị phần, khả năng điều tiết thị trường đồng thời triển khai phương án nâng cao năng lực tài chính của các NHTM Nhà nước sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Thứ tư, kiên quyết xử lý dứt điểm vấn đề sở hữu chéo, vi phạm giới hạn về sở hữu cổ phiếu dẫn tới chi phối ngân hàng của cổ đông hoặc nhóm cổ đông lớn, lợi ích nhóm trong các TCTD cổ phần theo lộ trình thích hợp.
Thứ năm, triển khai mạnh mẽ, đồng bộ các giải pháp mua, bán, xử lý nợ xấu theo cơ chế thị trường theo quy định của pháp luật và phương án được duyệt, đồng thời áp dụng các biện pháp kiểm soát rủi ro trong việc mua bán nợ theo cơ chế thị trường, bảo đảm khách quan, minh bạch và tuân thủ quy định của pháp luật.
Xin trân trọng cảm ơn Phó Thống đốc!
Theo thoibaonganhang.vn
